"> Hayat sigortası, sigorta şirketinin belli bir prim karşılığında sigortalının sözleşmede belirtilen süre içinde ve sözleşmede belirtilen hallerde yaşam kaybı veya sözleşmede belirtilen süreden daha uzun hayatta kalması halinde size veya belirlediğiniz kişilere sigorta bedelini ödediği sigorta türüdür. Hayat sigortaları başınıza beklenmedik bir olay gelmesi durumunda, sizi ve sevdiklerinizi güvenceye almasının yanı sıra tasarruf yapmanıza da olanak sağlar.
Tasarruf yapmak isteyen ve/veya hayatta karşılaşılabilecek çeşitli risklere karşı teminat sahibi olmak isteyen herkes hayat sigortasından yararlanabilir. Teminat türüne göre, bazı ürünlerde sağlıklı olma koşulu da aranabilir.
Hayat sigortası ile hayatta kalma, yaşam kaybı, kaza sonucu yaşam kaybı, tam/ kısmi ve kalıcı sakatlık teminatlarına sahip olabilirsiniz. Sahip olabileceğiniz teminatlar seçeceğiniz ürüne ve sözleşmenize göre değişiklik gösterebilir.
Hayat sigortasını seçerken ihtiyacınıza yönelik olması son derece önemlidir. Örneğin; tasarruf yapmak için sadece tasarrufa yönelik hayat sigortalarını tercih edilebilir, başınıza beklenmedik bir durum gelme ihtimaline karşı kendinizin ve sevdiklerinizin hayat standardını korumayı amaçlıyorsanız risk teminatı içeren hayat sigortalarını tercih edebilirsiniz. Dilerseniz, her iki ihtiyaca da uygun hem birikim hem de teminat içeren sigortaları da seçebilirsiniz.
Hayat sigortası yaptırırken teklif formunda yer alan sorulara doğru cevap vermeniz ve sigorta şirketine bildirmeniz önemlidir. Aksi halde sigorta şirketi sözleşmeden cayabilir ya da ek prim talep edebilir. Sizin ve sigorta şirketinin karşılıklı yükümlülükleriniz hakkında bilgi sahibi olabilmek için poliçe ve ekinde verilen genel şartları okuyabilir ve seçtiğiniz ürünün özelliğine bağlı olarak farklılaşan özel şartların neler olduğu konusunda da bilgi alabilirsiniz. Ayrıca ürünün kapsam dışı durumlarını dikkatlice incelemelisiniz.
Birikim unsuru içeren hayat sigortalarında yaşam kaybı ve/veya sakatlık teminatları bulunabilirken, bireysel emeklilik sistemi söz konusu teminatları içermemekte, sadece birikim amacı taşımaktadır.
Bireysel emeklilik sisteminden emekli olabilmek için en az 10 yıl boyunca sistemde kalınması ve 56 yaşın tamamlanması gerekmekte olup birikim unsuru içeren hayat sigortalarında yaş koşulu bulunmamaktadır.
Birikim unsuru içeren hayat sigortalarında fonlar sigorta şirketi tarafından yönetilir ve yatırım fonlu sigortalar hariç garanti edilen bir getiri oranı mevcuttur. Bireysel emeklilik sisteminde, katılımcı yatırım fonlarını yatırım tercihi doğrultusunda kendisi belirler ve fonlar profesyonel portföy yönetim şirketlerince yönetilir, ancak garanti edilen bir tutar yoktur.
Birikim unsuru içeren hayat sigortalarında kendiniz, eşiniz ve küçük çocuğunuz için ödediğiniz prim tutarının yarısını, yaşam teminatı içeren ürünlerde ise ödediğiniz prim tutarının tamamını, ödeme yaptığınız ayda elde ettiğiniz ücretin %15’ini ve brüt asgari ücretin yıllık tutarını geçmemek koşuluyla, gelir vergisi matrahınızdan indirebilirsiniz. Bireysel emeklilik sisteminde ise bireysel ya da gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmesi dahilinde katkı payı ödeyen tüm Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları tarafından ya da bu kişiler adına düzenli veya toplu olarak yatırılan katkı paylarının %25’i oranında devlet katkısı ödenir. Bir takvim yılı içinde ödenen toplam devlet katkısı, ilgili takvim yılı için belirlenen yıllık toplam brüt asgari ücret tutarının %25'ini aşamaz.
Dilediğiniz bir kimsenin hayatını, yaşam kaybı veya hayatta kalma ihtimallerine karşı dilediğiniz bir veya birkaç sigorta şirketine sigorta ettirebilirsiniz. Ancak, sigortalının hayatının devamında lehtarın maddi veya manevi menfaatinin bulunması gerekir. Menfaat şartının sözleşmenin yapılmasından sonra ortadan kalkması hâlinde sözleşme o andan itibaren geçersiz hâle gelir; ancak, sigorta ettiren olarak size satın alma (iştira) değeri ödenir.
Yaşam kaybı ihtimaline karşı yapılan sigortalarda, sigorta bedelinin mutat cenaze giderlerini aşması hâlinde sigortalının veya varsa kanuni temsilcisinin yazılı izni gerekir. Sigortalı 15 yaşından büyükse kanuni temsilcinin dışında ayrıca onun da izni alınır. İzin olmadan yapılan sözleşme, icazet verilmediği takdirde geçersizdir.
Kanuni temsilcinin lehtar olarak atadığı veya kanuni temsilcinin sigorta ettiren olduğu durumlarda, kanuni temsilcinin iznin verilmesinde sigortalıyı temsil yetkisi yoktur.
Aynı sigorta şirketinden ya da farklı sigorta şirketlerinden hayat sigortası poliçesine sahip olabilirsiniz. Poliçenizin şartlarına bağlı olarak sigorta şirketi sizden ek belgeler talep edebilir.
Hayat sigortası, poliçede başlama ve sona erme tarihleri olarak yazılan günlerde, aksi kararlaştırılmadıkça Türkiye saati ile öğleyin saat 12.00'de başlar ve öğleyin saat 12.00'de ve her hâlükârda riskin gerçekleşmesiyle sona erer.
Aşağıda belirtilen durumlar hayat sigortalarında teminat kapsamı dışında yer alır:
• Sigortalı, sigorta şirketini haberdar etmeksizin ticari hava hatları üzerinde yolcu nakline ruhsatlı işletmelerin uçak veya herhangi bir hava gemisinde ancak yolcu sıfatıyla seyahat edebilir. Hayatı sigortalanan kişinin yaşam kaybı yolcu sıfatı dışında havada yapılan yolculuklar esnasında olursa, sigorta şirketi yalnız matematik karşılıkları (riyazi ihtiyat) ödemekle yükümlüdür; ölüm tazminatı ödenmez.
• Sigortalı, yenilemeler de dâhil olmak üzere, en az 3 yıldan beri devam eden ve yaşam kaybı ihtimaline karşı yapılan bir sözleşmede, bu süre geçtikten sonra intihar ederse veya intihara teşebbüs sonucu ölürse, sigorta şirketi sigorta bedelini ödemekle yükümlüdür. Sigortalının intiharı veya intihara teşebbüsü sonucu yaşam kaybı, akli melekelerindeki bir rahatsızlık sebebiyle 3 yıldan önce gerçekleşmiş ise sigorta şirketi sigorta bedelini ödemek zorundadır.
• Sigortadan faydalanan kimse hayatı üzerine sigorta yapmış olanı öldürmüş veya onun öldürülmesinde herhangi bir şekilde suç ortaklığı etmişse sigorta bedelinden mahrum kalır ve bu bedel ölenin mirasçılarına ait olur.
• Aksi sözleşme ile kararlaştırılmadıkça, sigorta savaş halinde geçerli değildir. Ancak, sigortalı savaş esnasında ve savaş hareketleri dolayısıyla yaşamını kaybederse, yaşamını kaybettiği tarihteki riyazi ihtiyatlar, ödeme tarihine kadar geçecek süreye ait teknik faizleriyle birlikte hak sahiplerine ödenir.
• Sigortalı, aksine bir sözleşme olmadığı sürece, AIDS, nükleer, biyolojik ve kimyasal silah kullanımı veya nükleer, biyolojik ve kimyasal maddelerin açığa çıkmasına neden olacak her türlü saldırı ve sabotaj veya tedavi amaçlı olanlar hariç nükleer rizikolar sonucu yaşamını kaybederse, sigorta şirketi, yalnız matematik karşılıkları (riyazi ihtiyat) ödemekle yükümlüdür.
Hayat sigortalarında gider payı, aracı komisyonu (veya üretim masrafı), işletme masrafı ve erken ayrılma kesintisi alınabilir. Bu kesintilerin yapısı ürün özelliğine göre değişiklik gösterir.
Gider payı, sigorta poliçelerinin düzenlenmesi, primlerin tahsil edilmesi, personel ve ilgili diğer giderler için yapılan kesintidir.
Aracı komisyonu veya üretim (istihsal) masrafı, sigorta aracılarına aracılık faaliyetleri için ödenen veya şirketlerce yapılan üretim masraflarını karşılamak için ayrılan tutardır.
İşletme masrafı, kar payı içeren ürünlerde kar payına esas teşkil eden matematik karşılık gelirlerinden belirli bir oranda yapılan kesintidir.
Erken ayrılma kesintisi, sigortadan ayrılarak (iştira) sonlandırılan sözleşmelerde matematik karşılıkların belli bir oranında uygulanan kesintidir.
Gider payı ve aracı komisyonu veya üretim masrafı tarifelerin özelliklerine göre sigorta şirketleri tarafından belirlenir.
Ayrılma (iştira) süresi dolmadan feshedilen birikimli hayat sigortası sözleşmelerinde, fesih tarihine kadar ödenmiş tarife primlerinin varsa birikime kalan kısımları ile birikim primine ilişkin kâr payı karşılıklarının toplamı, söz konusu toplam tutar üzerinden sigorta şirketi tarafından belirlenmiş oranda yapılacak kesinti ve ilgili vergiler düşüldükten sonra sigorta ettirene iade edilir.
Sadece birikim priminin alındığı hayat sigortaları ile irat ödemeli hayat sigortaları için kesintiler ile ilgili bilgiler, bilgilendirme formunda ve poliçenin ilk sayfasında yer alır.
Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği için tıklayın
T.C. Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü için tıklayın
T.C. Merkez Bankası için tıklayın
T.C. Maliye Bakanlığı için tıklayın
TOBB Sigortacılık Müdürlüğü için tıklayın
Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi için tıklayın
Sigorta Tahkim Komisyonu için tıklayın